حفظ و به اشتراک‌گذاری تاریخ افغانستان از طریق
پژوهش، آموزش و مباحثه
پیش‌برد مطالعۀ تاریخ افغانستان از طریق پژوهش‌های دقیق و در دسترس قرار دادن آن به صورت گسترده
ما به گسترش فهم تاریخ افغانستان از طریق تحقیق، ترجمه و انتشار باور داریم.
برنامۀ ما
ما از برنامههای تحقیقی و آموزشی که هدف آن دخیل‌ساختن افراد در حفظ و ترویج تاریخ افغانستان به مردم و جوامع علمی است، پشتیبانی می‌کنیم. ما در تلاشیم تا به دانشجویان تاریخ، محققان، رهبران و سیاست‌گذاران کمک کنیم تا تاریخ محلی، ملی، منطقه‌ای و جهانی افغانستان را درک کنند. ما متعهدیم كه از طریق ابتكارهای تحقیقاتی و آموزشی مشاركتی و انفرادی، سیمینارها، سلسله سخنرانی‌ها، نمایشگاه‌ها و سایر برنامه‌ها؛ فضاها، منابع و بسترهای فكری ملی را برای یادگیری، مطالعه و کار در مورد تاریخ افغانستان فراهم کنیم.
ساحات کلیدی تمرکز
- انجام، پشتیبانی و گسترش تحقیقات جدید در مورد تاریخ افغانستان
- شناسایی، آرشیف‌سازی و در دسترس قراردادن مطالب تاریخی افغانستان به مردم و نهادهای علمی از سراسر کشور و بیرون از آن، که در معرض خطر قرار دارند.
- ترجمۀ آثار اندیشه‌آفرین در مورد افغانستان و خارج از آن، از زبان‌های مانند انگلیسی، روسی، عربی، اردو و سایر زبان‌های خارجی، به زبان‌های ملی مانند پشتو و دری و برعکس.
- انتشار و پخش پایان‌نامه‌های تاریخی، کارهای ویژه و سایر آثار تاریخی و فرهنگی
ترویج و حمایت از فرهنگ گفت‌وگوی انتقادی
ما با ایجاد و تسهیل فضای گفت‌وگوی آزاد برای بیان دیدگاه‌ها، برگزاری دوره‌های سخنرانی منظم و حمایت از نشست‌های بحث و گفت‌وگو ؛ به تبادل نظریات و افکار عمومی و آکادمیک کمک می‌کنیم و فرهنگ گفت‌وگو و تفکر انتقادی را گسترش می‌دهیم.
رویکرد ما
هدف ما توسعۀ فرهنگ بحث و گفت‌وگو است که به شرکت‌کنندگان این فرصت را بدهد تا در مورد موضوعات مورد علاقه و مهم، ارتباطات اندیشگی داشته باشند. هدف ما این نیز است که این کار تاریخ‌پژوهان افغانستان و دانشجویان تاریخ را مشتاق تقویت مهارت‌های تفکر انتقادی و یادگیری جمعی خواهد کرد.
ساحات تمرکز
ما فرهنگ بحث و گفت‌وگو را از طریق سلسله بحث‌های علمی و کنفرانس‌های باز، برای دانشجویان تاریخ، روشنفکران و مردم عام ترویج می‌کنیم. ما از دانشمندان ارشد و جوان، محققان و متخصصان تاریخ، فرهنگ و هنر دعوت می‌کنیم تا در مورد موضوعات مختلف بحث کنند.
ایجاد فضا برای تعامل عمومی با تاریخ و فرهنگ
ما معتقدیم که کار ما برای افراد غیر متخصص و فرد فرد جامعه نیز مهم است و اشتراک‌گذاری آن با مخاطبان عادی از اهمیت فراوانی برخوردار است. ما متعهد به جمع‌آوری، حفظ و به اشتراک‌گذاری تاریخ افغانستان در طیف گسترده‌ای از پروژه‌‌های ارتباطات عمومی هستیم. ما همیشه به دنبال افزایش تأثیر کار خود به وسیلۀ کارگاه‌ها، سیمینارها و رویداد‌های (Events) منظم هستیم.
رویکرد ما:
به عنوان بخشی از استراتیژی بلندمدت خود، قصد داریم با حمایت مالی از مراکز منابع محلی، در جوامع محلی در سراسر کشور سرمایه‌گذاری کنیم. مشکل مشترک بسیاری از شهر‌های کوچک و شهر‌های بزرگ افغانستان، دسترسی اساسی به فضا‌های امن و مطمئن برای مردان، زنان و جوانان است تا در فعالیتهای مهم فرهنگی و آموزشی اشتراک نمایند. مراکز منابع جامعۀ ما، فضایی را در اختیار اعضای جامعۀ محلی قرار می‌دهند که هدف آن‌ها ارتقای روابط قوی از طریق فعالیتهای آموزشی، تفریحی و قرارگرفتن در معرض تاریخ و گذشته‌های تاریخی، مکان‌ها و مردم است.
ساحات تمرکز
ساخت مجموعۀ آرامگاه پروفیسور کاکر در ولایت لغمان، شرق افغانستان
ایدۀ سه‌بعدی از مجموعۀ آرامگان پروفیسور کاکر
مجموعۀ آرامگاه پروفیسور کاکر به روایت تصویر
به مناسبت بزرگداشت از زندگی و بیش از نیم قرن مشارکت پوهاند کاکر در مطالعه و درک تاریخ افغانستان، مجموعۀ آرامگاه وی در سرخکان ولایت لغمان، در کنار دریای کابل با منابع و امکانات آموزشی برای جامعۀ محلی، دانشجویان و سایر بازدیدکنندگان علاقه‌مند، در حال ساخت است.
برنامههای ما برای مجموعۀ آرامگاه، شامل موارد زیر است:
- طراحی و ساخت مرکز منابع که شامل مرکز پذیرایی، سالون اجتماعات، تالار کنفرانسها، کتابخانه، نمازخانه و یک باغ می‌باشد. این مجموعه به کمک مالی خانوادۀ کاکر در چند مرحله ساخته خواهد شد.
- مدیریت و برنامه‌ریزی فعالیتهای آموزشی و تفریحی برای جامعۀ محلی
«کمال‌گرا، دور‌اندیش و فروتن». این سه اصل راهنمای زندگی پروفیسور کاکر بود و الهام‌بخش ساخت آرامگاه وی در سرخکان خواهد بود. لغمان سرسبز که مهد علم و معرفت است، زادگاه پروفیسور کاکر بوده و جامعه‌ای‌ست که در سال‌های نخست زنده‌گی‌اش از وی پشتیبانی بسیار زیاد کرده است. پروفیسور کاکر در نوجوانی والدین خود را از دست داد، اما به دلیل تشویق و حمایت مداوم اعضای خانواده و مردم محل، توانست تحصیلات خود را از یک قریۀ دورافتاده ادامه دهد.
خانوادۀ پروفیسور کاکر، زمینی را در سرخکان انتخاب کردند که به خاطر ارج‌گذاری به پروفیسور کاکر، از سوی دولت افغانستان به بنیاد تاریخ کاکر اهدا شد. این چشم‌انداز کم‌نظیر، رو به دریای کابل است که توسط درختان سبزی که در زمان پادشاهی ظاهرشاه کاشته شده‌اند، احاطه شده است.
پس از تکمیل کار ساخت، این مجموعۀ آرامگاه از شاهراه کابل – جلال‌آباد، قابل مشاهده خواهد بود، به ویژه هنگامی که چراغ‌های آفتابی فراز آرامگاه، در شب روشن باشند. آرامگاه توسط گروهی از معماران و مهندسان به سرپرستی آقای مصطفی نوری، معمار و مدیر ساخت‌وساز مجرّب افغان – آمریکایی طراحی شده است.
طراحی آقای نوری شامل یک مرکز پذیرایی، سالون اجتماعات، تالار کنفرانسها، کتابخانه و نمازخانه است. این مجموعه فضای کافی برای نشستن خواهد داشت که خانوادهها می‌توانند در وقت صرف طعام در میله‌‌های‌شان و نیز در هنگام گشت‌وگذار در مسیر‌های مختلف پیاده‌روی، با هم دیدار کنند. این سازه‌ها با محیط پیرامون آن سازگار خواهند بود و بازتاب‌دهندۀ طبیعت لغمان و نمادی از سادگی الهام‌بخش کار و زندگی پروفیسور کاکر هستند. پروفیسور کاکر تملق را نمی‌پسندید، وی همیشه می‌گفت که: «به جای ستایش از من، کتاب‌‌هایم را بخوانید، نقد کنید و به دیگران برسانید».
به همین دلیل، این اقدامی مناسب به نظر می‌رسد که بنیاد تاریخ کاکر به جای یک آرامگاه کاملاً یادبودی؛ پروژه‌ای را طرح کرده است که در خدمت جامعه خواهد بود و فداکاری پروفیسور کاکر به مردم افغانستان را گرامی می‌دارد. این فضا برای میزبانی از مجالس فضاباز و فضابسته برای اشخاص علمی، دانشجویان، خانوادهها و اعضای جامعۀ محلی طراحی شده است. طراحی مدرن ساختمان‌ها با عناصر سنتی اسلامی مانند سیستم صفحۀ نمایش یکجا شده، تا این ساختمان را بنایی نمونه بسازد. اینفوگرافیکی که در نزدیکی آرامگاه قرار دارد، آثار و اندیشه‌های پروفیسور کاکر را به نمایش خواهد گذاشت.
سنگ تهداب آن در 5 جنوری 2020، به یادبود از سومین سالگرد درگذشت پروفیسور کاکر گذاشته شد. بودیجۀ این پروژه توسط خانوادۀ کاکر تأمین می‌شود و در چند مرحله ساخته خواهد شد. بنیاد کاکر از توجه رئیس‌جمهور اشرف غنی و دیگر رهبران دولت، حمایت مقامات لغمان و جامعۀ محلی، جامعۀ علمی و دیگران سپاس‌گزار است. ما همچنان برای نظارت بر پیشرفت اعمار مجموعۀ آرامگاه و سایر فعالیتهای بنیاد، سپاس‌گزار بورد بنیاد نیز هستیم.
کار ساخت مجموعۀ آرامگاه پروفیسور کاکر در ولایت لغمان، شرق افغانستان جریان دارد.
بهبود تاریخ و یادگیری فرهنگی از طریق برنامههای آموزشی چندرسانه‌ای
ما معتقدیم که بهترین راه برای حفظ تاریخ، به اشتراک‌گذاشتن آن است. ما می‌توانیم با زنده‌کردن زمان‌ها، مکان‌ها، حوادث و اشیای گذشته؛ یادگیری تاریخ و فرهنگ را افزایش دهیم. این ابتکار، وقایع تاریخی را برای کمک به مخاطبان مختلف باز خواهند کرد که نه تنها وقایع گذشته بلکه اهمیت آن‌ها را دریافته بلکه بتوانند ارتباط وقایع تاریخی با زندگی‌شان را درک کنند.
رویکرد ما:
هدف ما ارتقای دانش تاریخ، میان مخاطبان گوناگون از طریق مطالعۀ تاریخ فراتر از حفظ‌کردن افراد، وقایع، تاریخ‌‌ها و مکان‌ها و همچنان تفسیر رویداد‌ها در متن‌های آن‌ها برای درک بهتر چگونگی و دلیل وقوع آن‌ها از طریق استفاده از بسترهای ارتباطی خلّاق و بروز است.
ساحات تمرکز:
برای دستیابی به هدف خود یعنی بهبود تاریخ و یادگیری فرهنگی از طریق وقایع و آثار تاریخی، بنیاد در نظر دارد که برنامههای زیر را اجرا کند:
امروز در تاریخ افغانستان
ما امیدواریم با استفاده از ویدیو‌های کوتاه و تصاویر گرافیکی رویداد‌های مهم، مکان‌ها و افرادی که تاریخ افغانستان را شکل داده‌اند، به طور خلاقانه معرفی کنیم. این بخش‌های کوتاه همچنین به عنوان یک منبع آموزشی برای دانشجویان تاریخ افغانستان مفید خواهد بود.
تاریخ افغانستان از طریق آثار تاریخی
ما تاریخ افغانستان را از طریق مصنوعات باقی مانده از گذشته ردیابی خواهیم کرد. در کلیپ‌های صوتی کوتاه که از طریق صفحۀ وب ما پخش خواهد شد، ما آثار هنری، صنعتی ، فناوری و اسلحۀ باستانی را که همه در کلیکسیون‌‌های موزیم کابل، آرشیف‌های ملی و سایر منابع وجود دارند، به عنوان مقدمه‌ای از مهم‌ترین رویداد‌های تاریخ افغانستان آزمایش و ارائه خواهیم کرد.
افزایش دسترسی به منابع برای مطالعۀ تاریخ افغانستان
ما می‌توانیم با به اشتراک گذاشتن آنچه در مورد تاریخ افغانستان می‌آموزیم و با تجزیه و تحلیل انتقادی، بازتولید، انتشار و در دسترس قراردادن منابع تاریخ افغانستان؛ تأثیر خود را بگذاریم. با این اندیشه، ما از تلاش‌های تأثیرگذار بر افزایش مطالعه و درک تاریخ افغانستان، پشتیبانی می‌کنیم.
رویکرد ما:
ما با افزایش علاقه و دسترسی به اسناد تاریخی، به احساس هویت ملی و جهانی افغان کمک می‌کنیم. هدف ما این است که با در دسترس قراردادن اسناد ارزشمند تاریخی به دانشمندان، دانشجویان، علاقه‌مندان و دیگران؛ به گنجینۀ تاریخ افغانستان تبدیل شویم.
ساحات تمرکز:
ابتکارات ما در زمینۀ «دستیابی به منابع برای افزایش مطالعۀ تاریخ افغانستان» به موضوعات متنوعی می‌پردازد که توسط یک رشتۀ مشترک در زمینۀ ترویج مطالعه و درک تاریخ افغانستان متحد شده‌اند.
ما در زمینه‌های اصلی زیر تمرکز داریم:
- تولید نسخه‌های دیجیتالی کتاب‌های مربوط به تاریخ افغانستان و در دسترس قراردادن آن‌ها به صورت آنلاین.
- انتشار و ترجمۀ کتاب‌های تاریخ، فرهنگ و هویت افغانستان؛
- آرشیف‌کردن دیجیتالی کتاب‌ها و نقشه‌های تاریخ قدیمی، خبرنامه‌‌ها، مجلات و سایر مطالب.
- در دسترس قراردادن منابع تاریخی از طریق ابزار‌های مدرن مانند صوتی، تصویری، نقشۀ تعاملی و …