این کتاب مجموعه ای از مقالات پوهاند کاکړ است که قبلا در مجله های کابل، وژمی و آریانا نشر شده بود.  نوشته‌های این کتاب از نظر محتوا به بخش‌های ادبی، تاریخی و اجتماعی تقسیم می‌شود وشامل تعدادی مقالات ترجمه شده توسط  پروفیسور کاکړ میباشد.

اگر چه این نوشته ازلحاظ قدامت به ۵۰ تا ۶۰ سال پیش برمیگردد اما به رویدادها و وقایع امروزی  هم روشنایی می اندازد. این مباحث اموزنده در مورد استقلال کشور، واقعیت استعمار و ساختار دولت  و اجتماع در روند تاریخ معاصر افغانستان است. همچنان در این مقالات پروفیسور کاکړ در زمینه استندرد سازی زبان، غنی سازی لهجه ها، سبک نگارش روان و تجربیات زبانی خود در گستره زبان شناسی تحقیق و تحلیل نموده است. استاد در رشته علوم اجتماعی با استفاده از منابع علمی به بحث انسانهای دوران باستان، رفتار و رشد فکری آنها پرداخته است.

در زمینه ترجمه، استاد کاکړ با توجه به نیاز زمان و شرایط، تالیفات متعددی از شعر و داستان و مقالات مختلف تاریخی، سیاسی، اقتصادی و اجتماعی را به پشتو ترجمه نموده است. استاد این سلسله فعالیت ها را تا پایان عمر ادامه داد که آخرین نمونه های آن ترجمه چند کتاب در زمینه های فلسفه، اخلاقیات، جامعه شناسی و تعلیم و تربیت بود.