Books

این رساله تحقیقی در مورد متن تاریخی «حی علی الفلاح» یا اعلامیه استقلال نوشته محمود طرزی است که جناب آقای داکتر محمد زرین انځور در این کتاب مهم تحقیق کرده و همراه با معلومات لازمه برای علاقه مندان تاریخ آماده نموده است.که می‌تواند به عنوان منبعی در تحقیق مهم‌ ترین رویداد تاریخ معاصر (بازیابی استقلال) مورد استفاده قرار گیرد. در این نوشته سهم سراج الاخبار افغانیه، محمود طرزی و «حی علی الفلاح» در دستاورد ملی استقلال به طور جامع به بحث گرفته شده است.

یکی از پیشگامان نهضت مشروطیت در افغانستان، میر سید قاسم خان بود که روایات او از روند مبارزات ملی این جنبش توسط پشتونیار نوشته و در قسمت های مختلف منتشر شده بود. آقای زرین انځور یادداشت های نقل شده از این مشروطه خواه را جمع آوری و در قالب نشریه تدوین کرده است. به این ترتیب نه تنها از ناپدید شدن این اسناد مهم تاریخی جلوگیری می شود، بلکه در آینده می توان از آن به عنوان منبعی ویرایش شده برای دوستداران و پژوهشگران تاریخ معاصر استفاده کرد. در این رساله، میر سید قاسم خان را نیز می شناسیم و به برکت روایاتی که از زبان او نقل شده، می توان از روحیه و مبارزات ملی – افغانی جنبش مشروطیت با خبر شویم.

این کتاب مجموعه ای از مقالات پوهاند کاکړ است که قبلا در مجله های کابل، وژمی و آریانا نشر شده بود. نوشته‌های این کتاب از نظر محتوا به بخش‌های ادبی، تاریخی و اجتماعی تقسیم می‌شود وشامل تعدادی مقالات ترجمه شده توسط پروفیسور کاکړ میباشد.

اگر چه این نوشته ازلحاظ قدامت به ۵۰ تا ۶۰ سال پیش برمیگردد اما به رویدادها و وقایع امروزی هم روشنایی می اندازد. این مباحث اموزنده در مورد استقلال کشور، واقعیت استعمار و ساختار دولت و اجتماع در روند تاریخ معاصر افغانستان است. همچنان در این مقالات پروفیسور کاکړ در زمینه استندرد سازی زبان، غنی سازی لهجه ها، سبک نگارش روان و تجربیات زبانی خود در گستره زبان شناسی تحقیق و تحلیل نموده است. استاد در رشته علوم اجتماعی با استفاده از منابع علمی به بحث انسانهای دوران باستان، رفتار و رشد فکری آنها پرداخته است.

در زمینه ترجمه، استاد کاکړ با توجه به نیاز زمان و شرایط، تالیفات متعددی از شعر و داستان و مقالات مختلف تاریخی، سیاسی، اقتصادی و اجتماعی را به پشتو ترجمه نموده است. استاد این سلسله فعالیت ها را تا پایان عمر ادامه داد که آخرین نمونه های آن ترجمه چند کتاب در زمینه های فلسفه، اخلاقیات، جامعه شناسی و تعلیم و تربیت بود.

«تلاش افغان‌ها برای صلح» جلدی است که شامل 11 مقاله است که توسط اعضای سابق و فعلی دولت وقت افغانستان و احزاب مخالف آن، اعضای تیم مذاکره‌کننده صلح کنونی، جامعه مدنی و … نوشته شده است. دانشمندان از سراسر افغانستان و دیاسپورای افغانستان. جلد دری پشتو توسط زرین انزور شاعر و نویسنده پشتو افغانستان و متخصص نسخ خطی و محقق فارسی دکتر خلیل الله افضلی تنظیم شده است.

در جست‌وجوی صلح برای افغانستان مجموعۀ مقالاتی از 22 دانشمند افغانستان و جهان است که به موضوعات مربوط به تجارب گذشته و حال صلح و جنگ در افغانستان پساشوروی، در دورۀ زمانی 1979 تا 2020م. می‌پردازد. این تلاش مهم و قابل توجه برای یادگیری و تأمل در مورد تاریخ، سیاست و پویایی‌های اجتماعی افغانستان از زمان خروج نیرو‌های شوروی؛ الهام گرفته از سه نامۀ نادر تاریخی (مجموعاً 39 صفحه) که در سال 1990 میان رئیس‌جمهور نجیب‌الله و داکتر کاکر تبادله شده‌اند، می‌باشد.

مبانی فلسفه تعلیم و تربیت

در این کتاب بالا دیموکراسی بحث شده و این را واضح کرده است که در کشور های مختلف جهان دموکراسی متفاوت است. شما علاوه از انواع دموکراسی، اصول و قواعد دموکراسی را نیز میفهمید که تحت کدام شرایط عملی می شود. افغانستان نیز در چند دهه اخیر دموکراسی را تجربه میکند؛ ولی در اکثر موارد طبق قواعد واقیعی دموکراسی عمل نمی شود؛ در این صورت مطالعه کتابهای که در باره دیموکراسی تالیف شده برای ما ضرور است تا در باره دموکراسی بیشتر بفهمیم. این اثر نیز ما را در موضوع مذکور بیشتر کمک می‌کنند تا انواع و اهداف آن را خوب فهمیده و به موارد نقض آن متوجه باشیم.

زبان: پشتو
این اثر به طور عموم در مورد اقوام،‌ عنعنات،‌ مساکن و در مورد دیگر بخش‌ها مردم پشتون معلومات ارایه می‌کند. البته کسانکی میخواهند که در آغاز قرن ۱۹ در مورد اوضاع سیاسی کشور و همچنان همه ساکنین این سرزمین معلومات کم و بیش را بدست بیاورند،‌ این کتاب را مطالعه کنند. علرغم پشتون‌ها از هزاره ها،‌ ازبک‌ها،‌ تاجک‌ها،‌ بلوچ‌ها،‌ ایماق و دیگر اقوام نیز یاداوری شده است،‌ این که در کجا می‌زیست،‌ عنعات و فرهنگ شان چه بود؟‌ این کتاب برای محققان و افغانستان شناسان معلومات بیشتر تاریخي، جغرافیوي‌ و کلتوری دارد. گرچه این کتاب زیاد وقت قبل نوشته شده است؛ اما میتواند با محققان کمک کند. در این کتاب بر پادچاهی درانی‌ها نیز بحث صورت گرفت که از سیاست‌های،‌ فتوحات،‌ شخصیت و وفات احمدشاه بابا و درانی‌ها دیگری که بعد از او به قدرت رسیده اند،‌ یاد اوری شده است. این که یک نویسندۀ خارجی در باره پشتون‌ها تحقیق کرده اند، می‌توانیم که اثار دیگر در مورد پشتون‌ها به شکل مقایسوي‌ با این کتاب دیده و به موارد اختلافی آن خود را اگاه کنیم.